Η σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων της πόλης

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Η Θεσσαλονίκη των εφημερίδων

Συγγραφέας: Γιώργος Αναστασιάδης

Έκδοση: University Studio Press (1994)

ISBN: 960-12-0431-8

Τιμή: Περίπου €13

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Στις γιορτές των Χριστουγέννων συνήθως ο κόσμος αγοράζει νέες κυκλοφορίες, οι οποίες είναι πάμπολλες και την φετινή χρονιά. Αυτή ήταν και η δική μου πρόθεση, αλλά βρήκα όλως τυχαίως το βιβλίο της σημερινής ανάρτησης και ξεκίνησα τις εορταστικές μου αναγνώσεις με αυτό. Το υπογράφει ο Γιώργος Αναστασιάδης, κυκλοφόρησε πριν περίπου 30 χρόνια και ήταν το πρώτο βιβλίο της σειράς «Ιστορία και Πολιτισμός» που είχε βγει από τις εκδόσεις «Έκφραση» οι οποίες φαντάζομαι μετεξελίχθηκαν σε University Studio Press. Θέμα του βιβλίου η άντληση ιστορικών στοιχείων για την σύγχρονη Θεσσαλονίκη μέσα από τις σελίδες των εφημερίδων της πόλης.

Η έκδοση είναι απλή και λιτή, τυπική της σειράς αυτής. Υπάρχουν κάποιες φωτογραφίες ασπρόμαυρες, κυρίως στο τέλος του βιβλίου και μετά από κάποια κεφάλαια. Ευανάγνωστο κείμενο, σε κάποιες σελίδες υπάρχουν σημειώσεις. Το προλογικό σημείωμα είναι του Ιωάννη Χασιώτη. Συνολικά μια αξιοπρεπέστατη δουλειά.

Το βιβλίο ξεκινάει με ένα κείμενο του Ευάγγελου Παπανούτσου σχετικά με τις παλαιές εφημερίδες και την σημασία της μελέτης αυτών. Δίνει ουσιαστικά απάντηση στο γιατί γράφτηκε το βιβλίο. Το άρθρο είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα «Το Βήμα» στις 13 Ιουλίου του 1950. Αν και επιλέχτηκε να μπει φωτογραφία του κειμένου και ίσως δυσκολευτείτε να το διαβάσετε, αξίζει τον κόπο, ίσως σας κάνει να πάτε μια βόλτα προς την Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη και στο υπόγειό της να περάσετε κάποιες ώρες ψάχνοντας στο αρχείο των εφημερίδων. Μετά από αυτό το κείμενο πάντως υπάρχουν συνολικά άλλα 9 κεφάλαια (δεν είναι αριθμημένα) τα οποία ακολουθούν κάπως μια χρονολογική σειρά και στα οποία θα ρίξουμε μια σύντομη ματιά και θα πούμε δυο λόγια για αυτά

Το πρώτο κεφάλαιο έχει τίτλο «Ο Τύπος ως πηγή της Ιστορίας: Η εμπειρία από την έρευνα στις εφημερίδες της Θεσσαλονίκης». Το κείμενο το έχουμε δει και σε ένα άλλο βιβλίο που είχε θέμα τις εφημερίδες και την πόλη μας. Ουσιαστικά εδώ ο Αναστασιάδης γράφει για το πώς θα πρέπει να προσεγγίζουμε τις εφημερίδες αν θέλουμε να βρούμε αξιόπιστα στοιχεία για το παρελθόν, τι αξίζει να προσέχουμε και τι βαρύτητα έχει κάθε κομμάτι των έντυπων μέσων.

Το δεύτερο κεφάλαιο έχει τίτλο «Η πολιτική ιστορία των εφημερίδων της πόλης – Μετά το 1912». Είναι το πιο εκτενές του βιβλίου. Εξαιρετικά ενδιαφέρον κείμενο στο οποίο βλέπουμε πώς οι πολιτικές εξελίξεις στην Θεσσαλονίκη και στην Ελλάδα επηρέασαν την λειτουργία των εφημερίδων της πόλης, από το 1912 έως και το 1974. Στο τέλος δίνονται περιληπτικά κάποια ιστορικά στοιχεία για τις σπουδαιότερες ελληνικές εφημερίδες η οποίες είχαν κάποια πολυετή κυκλοφορία.

Το τρίτο κεφάλαιο έχει τίτλο «Ραδιόφωνο και τηλεόραση στην Θεσσαλονίκη». Η πόλη είχε την πρωτοπορία και στα δύο μέσα, καθώς εδώ είχε λειτουργήσει ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός στην Ελλάδα, το «Ράδιο Τσιγγιρίδης» (μπορείτε να διαβάσετε πολλά πράγματα για αυτόν σε δύο βιβλία, ένα της Όλγας Πλέχοβα και ένα του Νέστορα Τυροβούζη). Η δε πρώτη εκπομπή τηλεοπτικού σήματος έγινε κατά της διάρκεια της ΔΕΘ το 1960.

Το τέταρτο κεφάλαιο έχει τίτλο «Αναζητώντας την χαμένη αίσθηση και αίθουσα κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη της δεκαετίας του ’30». Πολύ ενδιαφέρον κομμάτι του βιβλίου, αντλούμε πληροφορίες μέσα από τις στήλες των εφημερίδων του Μεσοπολέμου για την κίνηση στους κινηματογράφους της Θεσσαλονίκης εκείνης της περιόδου.

Το πέμπτο κεφάλαιο έχει τίτλο «Η Θεσσαλονίκη του 1912-13 μέσα από την εφημερίδα «Νέα Αλήθεια»». Σύντομο κείμενο το οποίο μιλάει για το πώς παρουσιάστηκαν εκείνες οι μέρες της απελευθέρωσης της πόλης και των Βαλκανικών Πολέμων μέσα από τις σελίδες της Νέας Αλήθειας, της μίας από τις τρεις ελληνικές εφημερίδες που κυκλοφορούσαν τότε στην Θεσσαλονίκη.

Το έκτο κεφάλαιο έχει τίτλο «Η Θεσσαλονίκη του 1916-17 και ο Ελευθέριος Βενιζέλος». Ενδιαφέρον κεφάλαιο στο οποίο βλέπουμε πώς είδαν οι εφημερίδες της Θεσσαλονίκης τα ιστορικά γεγονότα της περιόδου, με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα συμμαχικά στρατεύματα στην πόλη και κυρίως την δημιουργία της Προσωρινής Κυβερνήσεως του Ελευθερίου Βενιζέλου και το Κίνημα της Εθνικής Αμύνης.

Το έβδομο κεφάλαιο έχει τίτλο «Ανιχνεύοντας στην «Εφημερίδα των Βαλκανίων» τις συνθήκες επιβίωσης και ενσωμάτωσης των προσφύγων στη Θεσσαλονίκη του 1922-24″. Από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια του βιβλίου με αναφορές σε μια από τις σημαντικότερες εφημερίδες που κυκλοφόρησαν στην πόλη από το 1912 και έπειτα. Η ΕτΒ είχε σταθεί από την αρχή στο πλευρό των προσφύγων, στα προβλήματα που αντιμετώπιζαν, με ρεπορτάζ από τις γειτονιές που είχαν στοιβαχτεί. Ένα από τα κομμάτια του βιβλίου στο οποίο στάθηκα προσωπικά περισσότερο από τα άλλα.

Το όγδοο κεφάλαιο έχει τίτλο «Το ελληνικό έπος του ’40 στις σελίδες της «Μακεδονίας»». Πολύ μικρό κείμενο, είχε δημοσιευθεί αρχικά σε έναν κατάλογο μίας έκθεσης. Πρόκειται για μια σύντομη παρουσίαση της αρθογραφίας και του πώς παρουσιάστηκε ο ελληνο-ιταλικός πόλεμος από την ιστορικότερη εφημερίδα της πόλης μας.

Το ένατο και τελευταίο κεφάλαιο έχει τίτλο «Θεσσαλονίκη 1945: Η εφημερίδα «Δημοκρατία», όψεις μιας ταραγμένης πολιτικής φάσης». Το δεύτερο κεφάλαιο στο οποίο στάθηκα πάρα πολύ. Η «Δημοκρατία» κυκλοφόρησε για λίγους μήνες το 1945, μέσα σε πάρα πολύ δύσκολες συνθήκες, ήταν μια φωνή που προσπαθούσε να αποτρέψει (φαντάζομαι) τον Εμφύλιο Πόλεμο ο οποίος ερχόταν με φόρα για να αποτελειώσει την κατεστραμμένη από την Κατοχή χώρα. Οι συντάκτες της είχαν το θάρρος της γνώμης και την εξέφραζαν παρά τις επιθέσεις που είχε δεχτεί η εφημερίδα.

Προσωπικά το βιβλίο μου άρεσε πολύ. Τόσο για ουσιαστικούς λόγους (το υλικό του βιβλίου δηλαδή), όσο και για το ότι είναι ένα βιβλίο του Γιώργου Αναστασιάδη ο οποίος έφυγε από την ζωή πρόπερσι και ο οποίος είχε προσπαθήσει να γράψει και να μιλήσει και να αναδείξει τα στοιχεία της σύγχρονης ιστορίας της Θεσσαλονίκης μέσα από την μελέτη των εφημερίδων και τον λογοτεχνών. Η σειρά δε «Ιστορία και Πολιτισμός» μας προσέφερε κάποια εξαιρετικά βιβλία.

Τα τεύχη του περιοδικού «Τάμαριξ»

Το περιοδικό «Τάμαριξ» ήταν ένα δημιούργημα της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Θεσσαλονίκη 1997». Οι κύριοι συντελεστές της προσπάθειας ήταν ο Δημήτρης Καλοκύρης (διευθυντής έκδοσης), Γιώργος Σκαμπαρδώνης (διευθυντής σύνταξης), Γιώργος Αναστασιάδης (σύμβουλος έκδοσης), Όλγα Τσαντήλα και Θεοδώρα Αυγέρη (δημοσιογράφοι). Στις σελίδες του περιοδικού φιλοξενήθηκαν κείμενα πάρα πολλών μελετητών, ερευνητών και άλλων ανθρώπων του πνεύματος της Θεσσαλονίκης, όπως του Μιχάλη Τρεμόπουλου, του Κώστα Λαχά, της Βίλμας Χαστάογλου, του Κώστα Μπλιάτκα, του Σπύρου Λαζαρίδη και πολλών άλλων.

Η αισθητική του περιοδικού ήταν εξαιρετική. Το φωτογραφικό υλικό ήταν μοναδικό, εικόνες που σπάνια μπορούσε να συναντήσει ο αναγνώστης σε άλλα έντυπα, ενώ έδεναν αρμονικά με τα κείμενα. Στο σύνολό τους τα 8 τεύχη είχαν μια μοντέρνα και πρωτοποριακή όψη. Θεματολογικά ασχολήθηκαν με ζητήματα που δεν θα συναντούσε κάποιος στα ιστορικά συγγράμματα, αλλά επικεντρώθηκαν στους ανθρώπους που δημιούργησαν με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο. Κάποια τεύχη ήταν ιδιαίτερα ξεχωριστά, όπως για παράδειγμα αυτό που μίλησε για τους αγώνες κατς ή το αφιέρωμα στους παγοποιούς. Πέρα από τα κύρια άρθρα, οι Τσαντήλα και Αυγέρη συναντούσαν τα πρόσωπα και μας προσέφεραν τις εμπειρίες των πρωταγωνιστών.

Παρακάτω θα βρείτε τα 8 τεύχη του «Τάμαριξ» σε μορφή PDF. Πιστεύω ότι αξίζουν της προσοχής σας και διαβάζοντάς τα θα γνωρίσετε μία ακόμη από τις πολλές γοητευτικές πλευρές της Θεσσαλονίκης, μέσα από ένα εξαιρετικό έντυπο, τόσο σε ποιότητα, όσο και σε αισθητική.

Ταμαριξ 1Λήψη

Ταμαριξ 2Λήψη

Ταμαριξ 3Λήψη

Ταμαριξ 4Λήψη

Ταμαριξ 5Λήψη

Ταμαριξ 6Λήψη

Ταμαριξ 7Λήψη

Ταμαριξ 8Λήψη

ΥΓ: Από όσο έψαξα δεν πρέπει να υπάρχει κάποιο θέμα με τα πνευματικά δικαιώματα. Αν πάντως κάποιος έχει ένσταση, παρακαλώ όπως με ενημερώσει με email στο vivlioniki@gmail.com. Σκοπός είναι να μπορέσουν να διαβάσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι ένα από τα πιο αξιόλογα περιοδικά τα οποία δημιουργήθηκαν στην πόλη μας.

Ένα βιβλίο για την ιστορία του ΑΠΘ

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης αφηγείται την ιστορία του (1926-1973)

Συγγραφέας: Γιώργος Αναστασιάδης

Έκδοση: University Studio Press (2003)

ISBN: 960-12-1196-9

Τιμή: Περίπου €18

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Σε λίγα χρόνια το ΑΠΘ θα γιορτάσει τα 100 χρόνια ζωής. Ένας αιώνας γεμάτος με πολλές δυσκολίες και ακόμη περισσότερες ιστορίες βγαλμένες από τα φοιτητικά έδρανα και τις δράσεις των φοιτητών και των καθηγητών του. Μεσοπόλεμος, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Εμφύλιος, Δικτατορία, η σύγχρονη ελληνική ιστορία δεν άφησε ανεπηρέαστο το Πανεπιστήμιο της πόλης μας. Το βιβλίο της σημερινής ανάρτησης θα μας ταξιδέψει πίσω στο χρόνο και μέσα από τα κείμενα του Γιώργου Αναστασιάδη αλλά και δεκάδων άλλων προσωπικοτήτων που έχουν συνδέσει κομμάτι της ζωής τους με το ΑΠΘ, θα δούμε την πορεία του Πανεπιστημίου μας από τη γέννησή του το 1926 έως το 1973 και τα γεγονότα του Πολυτεχνείου στη Θεσσαλονίκη, τα οποία δυστυχώς είναι άγνωστα σε πάρα πολλούς.

Η έκδοση είναι λιτή και όμορφη. Ευανάγνωστο κείμενο και υλικό σωστά μοιρασμένο σε κεφάλαια. Πολύ και ενδιαφέρον το φωτογραφικό υλικό. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει ευρετήριο ονομάτων και η βιβλιογραφία, ενώ στην αρχή υπάρχουν οι πηγές από τα παραθέματα, τα οποία αποτελούν μεγάλο κομμάτι του έργου (για μένα το πιο ενδιαφέρον). Στο σύνολό της μια πολύ όμορφη δουλειά.

Το έργο χωρίζεται σε δύο μέρη:

• Το πρώτο μέρος είναι το πιο σύντομο και εδώ ο Αναστασιάδης γράφει για την ιστορία του ΑΠΘ, από τις πρώτες σκέψεις για τη δημιουργία του ΑΠΘ το 1913 μέχρι 60 χρόνια μετά και την βίαιη καταστολή της εξέγερσης στην Πολυτεχνική Σχολή της πόλης μας. Το κείμενο είναι στρωτό και κατανοητό σε όλους, ζωντανό στο μεγαλύτερο μέρος του, νομίζω ότι μεταδίδει στον σύγχρονο αναγνώστη του 21ου αιώνα τον παλμό, τις δυσκολίες και τον ήχο των βημάτων του ΑΠΘ για αυτή τη χρονική περίοδο. Ως μία πρώτη προσέγγιση στο παρελθόν του ΑΠΘ βρίσκω το κείμενο εξαιρετικό, ο αναγνώστης σίγουρα θα βρει κίνητρα πολλά για περαιτέρω έρευνα σε συγγράμματα με πιο πολλές λεπτομέρειες.
• Το δεύτερο μέρος είναι μία σειρά από παραθέματα κειμένων διαφόρων προσωπικοτήτων, τα ονόματα κάποιον εξ αυτών υπάρχουν και στο εξώφυλλο του βιβλίου. Ακολουθώντας χρονολογική σειρά, κοντά στα 150 κείμενα μιλάνε για μικρές ιστορίες ίσως άγνωστες σε πολλούς ή για σπουδαία γεγονότα που αποτελούν πλέον κομμάτι της ιστορίας της πόλης μας.

Στη Vivlioniki έχουν παρουσιαστεί σχετικά λίγα βιβλία για το ΑΠΘ, η βιβλιογραφία έχει αρκετά περισσότερα να επιδείξει. Πριν λίγα χρόνια είχε κυκλοφορήσει ένα εξαιρετικό (αλλά πολύ δύσκολο στην ανάγνωση) βιβλίο του Νίκου Καλογήρου, σχετικό με την αρχιτεκτονική του ΑΠΘ, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον έχει το έργο του Βασίλειου Κυριαζόπουλου για τα πρώτα 50 χρόνια ζωής του ΑΠΘ.

Προσωπικά βρήκα το βιβλίο πολύ ενδιαφέρον, είμαι και εγώ απόφοιτος του ΑΠΘ και μπορεί κατά τη διάρκεια της φοίτησής μου να μην έζησα τις έντονες στιγμές του παρελθόντος, αλλά όταν περπατάς στην Πανεπιστημιούπολη περνάς από κτίρια και σημεία όπου γράφτηκε κάποτε ιστορία. Η Πλατεία Χημείου, το παλιό κτίριο της Φιλοσοφικής, το Πολυτεχνείο μας, η Κεντρική Βιβλιοθήκη και πολλά άλλα. Σίγουρα θα ενδιαφέρει περισσότερο άτομα που ήταν φοιτητές τα παλαιά χρόνια ή όσους βρέθηκαν σε κάποια από τα μαθήματα του Ανδρόνικου ή του Μάνεση ή του Μαρωνίτη ή του Κακριδή και πολλών άλλων εμβληματικών μορφών της εκπαίδευσης. Αλλά και όσοι ασχολούνται με την ιστορία της πόλης και ειδικότερα το νεότερο κομμάτι αυτής, το βιβλίο αυτό έχει αρκετά να τους πει.

Κομμάτια ιστορίας της Θεσσαλονίκης μέσα από τις διαφημίσεις (1900-1940)

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Το επιχειρηματικό πνεύμα στις διαφημίσεις και τη λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης (1900-1940)

Συγγραφέας: Γιώργος Αναστασιάδης

Έκδοση: Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος

ISBN: 960-86752-9-4

Τιμή: Περίπου €45

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Πριν από αρκετό καιρό είχε παρουσιαστεί στη Vivlioniki ένα εξαιρετικό βιβλίο σχετικό με τις διαφημίσεις, που υπήρχαν σε εφημερίδες της Θεσσαλονίκης, με συγγραφέα την Πέρσα Αγραφιώτου-Ζαχοπούλου. Το βιβλίο της σημερινής ανάρτησης έχει παρόμοιο θέμα και μας μεταφέρει χρονικά στα πρώτα 40 χρόνια του 20ου αιώνα, όταν και οι διαφημίσεις έκαναν τα πρώτα τους βήματα στον τύπο και τους οδηγούς πόλης.

Η έκδοση είναι άριστη. Σκληρό εξώφυλλο, πολύ καλή ανάλυση των πάρα πολλών φωτογραφιών, ιδιαίτερα πολυτελής έκδοση από την ΠΕΕΒΕ. Την επιμέλεια του βιβλίου την είχε αναλάβει ο Ευάγγελος Χεκίμογλου, ο οποίος και προλογίζει.

Πριν το κύριο μέρος του λευκώματος, ο Αναστασιάδης γράφει ένα κείμενο εισαγωγικό. Στη συνέχεια το βιβλίο χωρίζεται ουσιαστικά σε δύο κομμάτια:

• Το πρώτο κομμάτι έχει τις διαφημίσεις, κείμενο και εικόνα, παρμένες από εφημερίδες και οδηγούς πόλης και καλύπτουν χρονικά την περίοδο 1900 έως 1940.  Επιχειρήσεις, προϊόντα, έμποροι, μια άλλη εποχή αναβιώνει στα μάτια του αναγνώστη, με εντελώς διαφορετική λογική σε σχέση με τη σημερινή στην παρουσίαση της ρεκλάμας. Η Θεσσαλονίκη, που πάντοτε σε όλη την ιστορία της ήταν μια πόλη, με εμπόριο, βιοτεχνία και βιομηχανία, παρουσιάζεται μέσα από το υλικό, που συνέλεξε και μελέτησε ο Αναστασιάδης. Αξίζει να επικεντρωθείτε νομίζω περισσότερο στα κείμενα, που υπάρχουν.
• Το δεύτερο κομμάτι έχει λογοτεχνικές αναφορές για την επιχειρηματική κίνηση του Μεσοπολέμου στη Θεσσαλονίκη. Κάποια από τα βιβλία, από τα οποία πήρε αποσπάσματα ο Αναστασιάδης, έχουν παρουσιαστεί στη Vivlioniki (όπως αυτό, αυτό, αυτό, αυτό, αυτό ή αυτό). Τα όσα αναφέρονται έχουν τη δική τους σημασία για την τοπογραφία της Θεσσαλονίκης και συμπληρώνουν πολλές φορές κενά, που μπορεί να έχει η επίσημη ιστορική μελέτη.

Προσωπικά το βιβλίο μου άρεσε πολύ. Ακριβούτσικο βέβαια, αλλά μιλάμε για μία πολυτελή έκδοση, βιβλίο-κόσμημα για τη βιβλιοθήκη. Καταφέρνει να μας ταξιδέψει στο παρελθόν και στην ιστορία του τόπου, όχι την πολεμική ή την πολιτική, αλλά την καθημερινή, έτσι όπως τη βίωναν οι Θεσσαλονικείς εκείνων των χρόνων.

12 ζωγράφοι της Θεσσαλονίκης

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Δώδεκα ζωγράφοι της Θεσσαλονίκης

Συγγραφέας: Περικλής Σφυρίδης

Έκδοση: Ρέκος (1998)

ISBN: –

Τιμή: Περίπου €45

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Πριν κάμποσο καιρό, μέσα από τις αναρτήσεις στη Vivlioniki είχε παρουσιαστεί ένα μικρό βιβλίο του Περικλή Σφυρίδη αφιερωμένο σε 10 ζωγράφους της πόλης μας. Το έργο αυτό είχε κυκλοφορήσει το 2008 και ήταν μια σύντομη αναφορά στο έργο αυτών των καλλιτεχνών, με κόστος μόλις €3. Μια δεκαετία νωρίτερα είχε κυκλοφορήσει ο ίδιος συγγραφέας ένα πολύ πιο λεπτομερές βιβλίο με το ίδιο θέμα, αφιερωμένο δηλαδή σε ζωγράφους, των οποίων το έργο είναι άμεσα συνδεδεμένο με την Θεσσαλονίκη.

Η έκδοση είναι άριστη. Σκληρό δερματόδετο εξώφυλλο, που το ντύνει χάρτινη πλαστικοποιημένη κουβερτούρα. Πολλές φωτογραφίες  των έργων των καλλιτεχνών, κάποιες έγχρωμες, κάποιες ασπρόμαυρες (δεν έχω καταλάβει ποτέ για ποιο λόγο μπαίνουν ασπρόμαυρες φωτογραφίες σε πίνακες ζωγραφικής). Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει ευρετήριο όρων καθώς και ένα κομμάτι, το οποίο καλύπτει τη δράση των ζωγράφων μεταξύ 1986 και 1998. Το 1986 είναι η χρονιά, που κυκλοφόρησε το βιβλίο για πρώτη φορά, η έκδοση αυτή είναι βελτιωμένη και συμπληρωμένη. Την καλλιτεχνική επιμέλεια του βιβλίου είχε αναλάβει ο Κάρολος Τσίζεκ.

Η παρουσίαση των ζωγράφων ακολουθεί χρονολογική σειρά, από τον μεγαλύτερο ηλικιακά, προς τον νεώτερο. Οι καλλιτέχνες, των οποίων το έργο παρουσιάζεται είναι οι Ρέγκος, Φωτάκης, Λεφάκης, Παραλής, Πεντζίκης, Τσίζεκ, Σαχίνης, Μαυρομάτης, Βενετούλιας, Παπανάκος, Ζογλοπίτης και Αναστασιάδης.

Στα κείμενα υπάρχει ένα συγκεκριμένο μοντέλο παρουσίασης. Υπάρχει αρχικά ένα βιογραφικό σημείωμα, ακολουθεί η παρουσίαση του έργου των καλλιτεχνών από τον συγγραφέα, αυτοσχόλια των καλλιτεχνών και τέλος αποσπάσματα από κριτικές.

Δεν είμαι ικανός να κρίνω το καλλιτεχνικό έργο των ζωγράφων, το βιβλίο όμως συνολικά είναι μια πολύ προσεγμένη δουλειά, ίσως η πιο αξιόλογη, που υπάρχει για το σχετικό θέμα. Η ζωγραφική στη Θεσσαλονίκη είναι από τις αδικημένες τέχνες και δεν έχει παρουσιαστεί σε πολλά βιβλία, οπότε μια τόσο ποιοτική έκδοση τιμά τους ζωγράφους της πόλης μας και το έργο τους.

Το Κίνημα της Εθνικής Αμύνης της Θεσσαλονίκης (Β’ Μέρος)

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη – Η Προσωρινή Κυβέρνηση 1916-1917

Συγγραφέας: Συλλογικό έργο

Έκδοση: Πολιτιστικό Κέντρο Βορείου Ελλάδος της Εθνικής Τράπεζας (1994)

ISBN: 960-85171-8-4

Τιμή: Περίπου €6

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Το Πολιτιστικό Κέντρο Βορείου Ελλάδος της Εθνικής Τράπεζας είναι πρόγονος του γνωστού μας ΜΙΕΤ (Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας), το οποίο είναι υπεύθυνο για κάποιες από τις καλύτερες εκδόσεις που κυκλοφορούν, τουλάχιστον ποιοτικά. Το βιβλίο αυτό περιέχει τις ομιλίες και παρουσιάσεις ερευνητών, οι οποίοι είχαν πάρει μέρος σε δύο κύκλους επιστημονικών ανακοινώσεων, οι οποίοι είχαν γίνει το 1992 με θέμα την Προσωρινή Κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης, δηλαδή την Κυβέρνηση που σχημάτισε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, μετά το Κίνημα της Εθνικής Αμύνης.

Αν και σίγουρα δεν μπορεί το βιβλίο αυτό να συγκριθεί με νεότερες εκδόσεις, η ποιότητα είναι αρκετά καλή. Πλαστικοποιημένο εξώφυλλο, κάποιες λίγες φωτογραφίες στο τέλος του βιβλίου σε πολύ καλή εκτύπωση.

Οι συγγραφείς και ερευνητές των 6 κειμένων είναι οι Παύλος Πετρίδης, Γεώργιος Νάκος, Γιώργος Αναστασιάδης, Γιώργος Χιονίδης, Ευάγγελος Χεκίμογλου και Αντώνης Σατραζάνης.

Το κείμενο του Παύλου Πετρίδη έχει τίτλο «Ο Ελευθέριος Βενιζέλος επικεφαλής της Τριανδρίας στη Θεσσαλονίκη 1916-17» και ασχολείται κυρίως με την θέση της Προσωρινής Κυβέρνησης για το πολιτειακό ζήτημα της Ελλάδος. Είναι από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια του βιβλίου.

Το κείμενο του Γεωργίου Νάκου μιλάει για τα γαιοκτητικά προβλήματα της εποχής προς εξέταση. Προσωπικά δεν κατάλαβα σχεδόν τίποτα, ίσως επειδή οι γνώσεις μου στον τομέα της νομικής επιστήμης είναι ελάχιστες προς ανύπαρκτες.

Από τα πιο καλογραμμένα κεφάλαια, αυτό του Γιώργου Αναστασιάδη, ο οποίος έχει γράψει πάρα πολλά βιβλία σχετικά με την Θεσσαλονίκη. Στο κείμενό του, περιγράφει την Θεσσαλονίκη εκείνη την εποχή, ένα περιβάλλον τέτοιο, το οποίο σε συνδυασμό με την ιστορική συγκυρία, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση του Κινήματος της Εθνικής Αμύνης, το οποίο οδήγησε έπειτα στον σχηματισμό της Προσωρινής Κυβερνήσεως.

Το κείμενο του Γιώργου Χιονίδη έχει να κάνει με τα διατάγματα τα οποία εξέδωσε η Προσωρινή Κυβέρνηση.

Ο Ευάγγελος Χεκίμογλου γράφει ένα σημαντικότατο κεφάλαιο για την οικονομία και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η Προσωρινή Κυβέρνηση σε αυτόν τον τομέα.

Τέλος ο Αντώνης Σατραζάνης μιλάει για το έργο της Γαλλικής Στρατιάς στην Μακεδονία και την Θεσσαλονίκη εκείνη την περίοδο. Αξίζει να διαβάσετε ένα βιβλίο του, για το οποίο θα σας μιλήσω στο εγγύς μέλλον, το «Η Γαλλική στρατιά στη Θεσσαλονίκη, 1915-1918», το οποίο έχει πλουσιότατο φωτογραφικό υλικό της εποχής.

Μετά το έργο του Ζαχαρόπουλου, για το οποίο μπορείτε να διαβάσετε κάποια πράγματα εδώ, αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο που διαβάζετε στην Vivlioniki για το Κίνημα της Εθνικής Αμύνης. Αν και τα δύο βιβλία έχουν τον ίδιο τίτλο, το βιβλίο του Ζαχαρόπουλου επικεντρώνεται κυρίως στο Κίνημα, ενώ αυτό εδώ μιλάει περισσότερο για το έργο της Προσωρινής Κυβέρνησης.

Νομίζω πως για όποιον ενδιαφέρεται να μάθει κάποια πράγματα για τα γεγονότα της εποχής εκείνης, το βιβλίο αυτό θα του φανεί χρήσιμο, είναι επίσης και σε άριστη τιμή.