12 ζωγράφοι της Θεσσαλονίκης

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Δώδεκα ζωγράφοι της Θεσσαλονίκης

Συγγραφέας: Περικλής Σφυρίδης

Έκδοση: Ρέκος (1998)

ISBN: –

Τιμή: Περίπου €45

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Πριν κάμποσο καιρό, μέσα από τις αναρτήσεις στη Vivlioniki είχε παρουσιαστεί ένα μικρό βιβλίο του Περικλή Σφυρίδη αφιερωμένο σε 10 ζωγράφους της πόλης μας. Το έργο αυτό είχε κυκλοφορήσει το 2008 και ήταν μια σύντομη αναφορά στο έργο αυτών των καλλιτεχνών, με κόστος μόλις €3. Μια δεκαετία νωρίτερα είχε κυκλοφορήσει ο ίδιος συγγραφέας ένα πολύ πιο λεπτομερές βιβλίο με το ίδιο θέμα, αφιερωμένο δηλαδή σε ζωγράφους, των οποίων το έργο είναι άμεσα συνδεδεμένο με την Θεσσαλονίκη.

Η έκδοση είναι άριστη. Σκληρό δερματόδετο εξώφυλλο, που το ντύνει χάρτινη πλαστικοποιημένη κουβερτούρα. Πολλές φωτογραφίες  των έργων των καλλιτεχνών, κάποιες έγχρωμες, κάποιες ασπρόμαυρες (δεν έχω καταλάβει ποτέ για ποιο λόγο μπαίνουν ασπρόμαυρες φωτογραφίες σε πίνακες ζωγραφικής). Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει ευρετήριο όρων καθώς και ένα κομμάτι, το οποίο καλύπτει τη δράση των ζωγράφων μεταξύ 1986 και 1998. Το 1986 είναι η χρονιά, που κυκλοφόρησε το βιβλίο για πρώτη φορά, η έκδοση αυτή είναι βελτιωμένη και συμπληρωμένη. Την καλλιτεχνική επιμέλεια του βιβλίου είχε αναλάβει ο Κάρολος Τσίζεκ.

Η παρουσίαση των ζωγράφων ακολουθεί χρονολογική σειρά, από τον μεγαλύτερο ηλικιακά, προς τον νεώτερο. Οι καλλιτέχνες, των οποίων το έργο παρουσιάζεται είναι οι Ρέγκος, Φωτάκης, Λεφάκης, Παραλής, Πεντζίκης, Τσίζεκ, Σαχίνης, Μαυρομάτης, Βενετούλιας, Παπανάκος, Ζογλοπίτης και Αναστασιάδης.

Στα κείμενα υπάρχει ένα συγκεκριμένο μοντέλο παρουσίασης. Υπάρχει αρχικά ένα βιογραφικό σημείωμα, ακολουθεί η παρουσίαση του έργου των καλλιτεχνών από τον συγγραφέα, αυτοσχόλια των καλλιτεχνών και τέλος αποσπάσματα από κριτικές.

Δεν είμαι ικανός να κρίνω το καλλιτεχνικό έργο των ζωγράφων, το βιβλίο όμως συνολικά είναι μια πολύ προσεγμένη δουλειά, ίσως η πιο αξιόλογη, που υπάρχει για το σχετικό θέμα. Η ζωγραφική στη Θεσσαλονίκη είναι από τις αδικημένες τέχνες και δεν έχει παρουσιαστεί σε πολλά βιβλία, οπότε μια τόσο ποιοτική έκδοση τιμά τους ζωγράφους της πόλης μας και το έργο τους.

Η Θεσσαλονίκη ποζάρει για τους ζωγράφους της

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Η Θεσσαλονίκη μέσα από το έργο δέκα ζωγράφων της

Συγγραφέας: Περικλής Σφυρίδης

Έκδοση: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (2008)

ISBN: 978-960-7265-84-5

Τιμή: Περίπου €3

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Ένας από τους τομείς, για τους οποίους ελάχιστα πράγματα έχουν γραφτεί σχετικά με την Θεσσαλονίκη, είναι η ζωγραφική. Και δεν εννοώ βυζαντινές τοιχογραφίες, αλλά την σύγχρονη ζωγραφική τέχνη. Η πόλη μας βέβαια κυρίως αποτέλεσε μοντέλο για φωτογράφους και έμπνευση για συγγραφείς, στιχουργούς και συνθέτες. Αλλά και μια σειρά ζωγράφων, σύγχρονων και παλαιοτέρων, εμπνεύστηκαν και εν συνεχεία απεικόνισαν με τα χρώματα και την φαντασία τους γωνιές και στιγμές της πόλης. Κάποιους από αυτούς, που ανήκουν στην παλαιότερη γενιά, παρουσιάζει ο Περικλής Σφυρίδης σε αυτό το βιβλιαράκι του.

Η έκδοση είναι λιτή, αλλά προσεγμένη. Υπάρχει ευρετήριο ονομάτων, ενώ έγχρωμες φωτογραφίες με κάποιες από τις δουλειές των ζωγράφων που αναφέρονται στο βιβλίο υπάρχουν στο τέλος του βιβλίου. Το βιβλίο είναι κείμενο διάλεξης του συγγραφέα στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, τον Νοέμβριο του 2006.

10 ζωγράφοι λοιπόν της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι γεννήθηκαν πριν το 1940 και εκπροσωπούν τις πρώτες γενιές ζωγράφων της πόλης, οι οποίοι ήταν είτε αυτοδίδακτοι, είτε είχαν σπουδάσει στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Κοινό χαρακτηριστικό των ζωγράφων αυτών, είναι η επίδραση της Βυζαντινής τέχνης στο έργο τους, το οποίο μπορεί να ακολουθεί διάφορες τεχνοτροπίες, αλλά μέσα σε αυτές εισέρχεται το Βυζάντιο, το οποίο χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό την Θεσσαλονίκη. Οι ζωγράφοι αυτοί είναι οι εξής:

1. Πολύκλειτος Ρέγκος (1903-1984)
2. Νίκος Φωτάκης (1904-1959)
3. Χρίστος Λεφάκης (1906-1968)
4. Γιώργος Παραλής (1908-1975)
5. Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης (1908-1993)
6. Πάνος Παπανάκος (1930-1999)
7. Στέλιος Μαυρομάτης (1930-    )
8. Λουκάς Βενετούλιας (1930-1984)
9. Φώνης Ζογλοπίτης (1930-    )
10. Κώστας Γούναρης (1929-    )

Στο βιβλίο υπάρχουν λεπτομέρειες για το έργο τους, για την τεχνοτροπία που ακολουθούν, τα υλικά που χρησιμοποιούν, ενώ όπως είπαμε και πριν, στο τέλος του βιβλίου υπάρχουν και δείγματα της δουλειάς τους. Για άτομα σαν εμένα, που δεν έχουν ιδέα για ζωγραφική και ειδικότερα για καλλιτέχνες ζωγράφους της πόλης μας (μόνο τον Ρέγκο και τον Πεντζίκη είχα ακουστά ως ονόματα), είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο βιβλίο, γιατί μας εισάγει σε αυτόν τον κόσμο, χωρίς το κείμενο να είναι κουραστικό ή δυσνόητο. Σίγουρα για κάποιον που έχει πολύ περισσότερες γνώσεις πάνω σε αυτόν τον τομέα, το βιβλιαράκι αυτό θα φανεί ανούσιο. Αν πάντως έχετε περιέργεια να δείτε την Θεσσαλονίκη σε ζωγραφικούς πίνακες, νομίζω είναι μια πολύ καλή επιλογή, κοστίζει δε λιγότερο από έναν καφέ.

Υ.Γ.: Για όσους δεν θέλουν να δώσουν περίπου €3 για να αποκτήσουν το βιβλίο, μπορούν να το κατεβάσουν σε μορφή PDF από το link εδώ.