Το ΑΠΘ το 1976, όταν γιόρταζε μισό αιώνα ζωής

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Τα 50 χρόνια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Συγγραφέας: Βασίλειος Κυριαζόπουλος

Έκδοση: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1976)

ISBN: –

Τιμή: –

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Φέτος το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης γιορτάζει τα 90 του χρόνια. Το βιβλίο της σημερινής ανάρτησης μας κυκλοφόρησε πριν 40 χρόνια, όταν το ΑΠΘ είχε γιόρταζε μισόν αιώνα ζωής και παρά το γεγονός ότι είναι αρκετά παλιό, περιέχει μερικές από τις σημαντικότερες πληροφορίες για το Πανεπιστήμιο, την οργάνωσή του, τα κτίρια και την ιστορία του γενικότερα, που ίσχυαν τουλάχιστον για εκείνη την εποχή.

Η έκδοση είναι πάρα πολύ καλή. Σκληρό εξώφυλλο, δερματόδετο με εντυπωμένο το σήμα του Πανεπιστημίου μπροστά. Την επιμέλεια της έκδοσης είχαν αναλάβει οι Δημήτρης Καλοκύρης, Νίκος Μαγουλάς και Κάρολος Τσίζεκ. Υπάρχουν αρκετές φωτογραφίες, οι περισσότερες ασπρόμαυρες, μερικές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει η βιβλιογραφία, καθώς και πολλοί πίνακες με στατιστικά στοιχεία, καθώς και παράρτημα με τα ονόματα των καθηγητών των σχολών, των πρυτάνεων του ΑΠΘ κα.

Ο Κυριαζόπουλος υπήρξε καθηγητής της Φυσικομαθηματικής και ο βασικότερος συντελεστής της μελέτης Κυριαζόπουλου, στην οποία βασίστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό η επέκταση του Πανεπιστημίου μεταπολεμικά, ώστε να φτάσουμε από το κτίριο της Παλιάς Φιλοσοφικής στη σημερινή Πανεπιστημιούπολη.

Τα πρώτα κεφάλαια είναι σχετικά περισσότερο με την πόλη της Θεσσαλονίκης, την ιστορία της, τα μνημεία και την πνευματική κίνηση, την παλαιότερη και τη σύγχρονη (μιλάμε πάντα για το 1976). Ακολουθούν δύο κεφάλαια, τα οποία μιλάνε για την ανάγκη δημιουργίας ενός δεύτερου πανεπιστημίου στην Ελλάδα, όχι μόνο για λόγους εκπαιδευτικούς, αλλά και για εθνικούς, που στην περίοδο του Μεσοπολέμου και μετά την Μικρασιατική Καταστροφή ήταν ιδιαίτερα σημαντικοί.

Ακολουθεί μία παρουσίαση των 10 τότε σχολών του ΑΠΘ, με ιστορικά και στατιστικά στοιχεία για την κάθε μία από αυτές (Φιλοσοφική, Φυσικομαθηματική, Νομικών και Οικονομικών Επιστημών, Γεωπονοδασολογίας, Θεολογική, Ιατρική, Κτηνιατρική, Ινστιτούτου Ξένων Γλωσσών, Πολυτεχνική και Οδοντιατρική). Σύμφωνα με τον συγγραφέα, το 1976 το ΑΠΘ είχε περίπου 37000 φοιτητές, με μεγαλύτερη σχολή αυτή των Νομικών και Οικονομικών Επιστημών, όπου φοιτούσαν 12594 άτομα. Επειδή τυχαίνει να είμαι και οδοντίατρος, επισημαίνω και την αναφορά στη Οδοντιατρική Σχολή, που εκείνη την εποχή στεγαζόταν ακόμα στη Βασιλέως Ηρακλείου 28Α και σε κτίριο της Καλαποθάκη 2. Από τα στοιχεία αυτά εντύπωση κάνει ο μικρός αριθμός φοιτητών, που έπαιρναν πτυχίο συγκριτικά με τους φοιτητές, που εγγράφονταν στη σχολή. Για παράδειγμα στην Ιατρική από την ημέρα, που ξεκίνησε η σχολή το 1942 έως το 1975, 12562 είχαν γραφτεί στη σχολή, αλλά μόνο 5908 είχαν πάρει πτυχίο (περίπου 47% μόνο), ενώ για τη σχολή Νομικών και Οικονομικών Επιστημών το ποσοστό είναι ακόμη χαμηλότερο (περίπου 36%).

Στη συνέχεια έχουμε κάποια εξαιρετικά ενδιαφέροντα κεφάλαια σχετικά με τις εγκαταστάσεις και την επέκταση του Πανεπιστημίου, ίσως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του βιβλίου, καθώς μας δίδονται σημαντικότατες πληροφορίες για την αρχιτεκτονική των κτιρίων και την ιστορία σχετικά με την ανέγερσή τους, τόσο εντός, όσο και εκτός της Πανεπιστημιούπολης. Κλείνοντας το βιβλίο κάνει αναφορά σε φοιτητικές δραστηριότητες καθώς και σε χώρους, που είχαν προβλεφθεί για τις ελεύθερες ώρες των φοιτητών.

Η εικόνα του Πανεπιστημίου, που παρουσιάζει ο συγγραφέας σε σύγκριση με τη σημερινή έχει ομοιότητες, αλλά και αρκετές και σημαντικές διαφορές. Οι λόγοι είναι πολλοί και οι αλλαγές, άλλες είναι προς το καλύτερο και άλλες δυστυχώς προς το χειρότερο. Ήδη από το 1976 ο Κυριαζόπουλος είχε προβλέψει την ανάγκη νέας επέκτασης, λόγω του αυξημένου αριθμού φοιτητών και των νέων αναγκών στην εκπαίδευση. Από μία περίοδο συνεχούς ανάπτυξης το ΑΠΘ πέρασε σε μία περίοδο στασιμότητας, τουλάχιστον ως προς την κτιριακή ανάπτυξη.

Προσωπικά βρήκα το βιβλίο εξαιρετικά ενδιαφέρον. Παρέχει μοναδικές πληροφορίες σχετικά με το πώς αναπτύχθηκε το ΑΠΘ, στατιστικά στοιχεία ιδιαίτερα χρήσιμα για συγκρίσεις και ανάλυση και καλύπτει μία περίοδο, στην οποία συνέβησαν πολλά ιστορικά γεγονότα, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην πορεία του ΑΠΘ. Ενώ τα περισσότερα βιβλία επικεντρώνονται περισσότερο στα ιστορικά γεγονότα, το βιβλίο του Κυριαζόπουλου έχει κύριο πρωταγωνιστή την οργάνωση και τη δομή του Πανεπιστημίου. Παραθέτω την τελευταία παράγραφο του βιβλίου, γιατί πλησιάζει το 2026 και η επέτειος ενός αιώνα ζωής του ΑΠΘ.

«Σκοπός του βιβλίου αυτού, που αποτελεί το δέκατο δημοσίευμα του γράφοντος με ανάλογο θέμα, είναι η ενημέρωση του ευρύτερου κοινού, και ιδίως των νεώτερων, για την εντυπωσιακή ως τα τώρα σταδιοδρομία του Πανεπιστημίου μας. Εκτός όμως από τους σημερινούς φιλοδοξεί να βοηθήση και εκείνον που θα καταπιαστή μια μέρα με την ιστορία της πρώτης εκατονταετίας του.»