Η Θεσσαλονίκη στις ταινίες του σινεμά

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Κινηματογραφημένη Θεσσαλονίκη

Συγγραφέας: Συλλογικό έργο

Έκδοση: Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Θεσσαλονίκη 1997» (Μάιος 1998)

ISBN: –

Τιμή: –

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Νομίζω ότι ο έρωτας που νιώθουν οι Θεσσαλονικείς για τον κινηματογράφο είναι γνωστός εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Η πρώτη επαφή χρονολογείται από τα τέλη του 19ου αιώνα όταν και προβλήθηκε η πρώτη ταινία στην πόλη. Ήρθε μετά και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, στην αρχή αφιερωμένο μόνο στις ελληνικές παραγωγές ενώ στην συνέχεια απέκτησε τον διεθνή του χαρακτήρα. Δεν μπορεί όμως να πει κάποιος το ίδιο και για την σχέση του σινεμά με την πόλη. Ενώ η Θεσσαλονίκη έθελξε με την φωτογένειά της τους φωτογράφους, οι κινηματογραφιστές μάλλον αδιαφόρησαν για αυτήν για λόγους που αυτοί γνωρίζουν καλύτερα. Σήμερα θα δούμε ένα βιβλίο που μιλάει για την κινηματογραφική πλευρά της πόλης ή όπως λέει και ο τίτλος, για την «κινηματογραφημένη Θεσσαλονίκη».

Η έκδοση είναι απλή και λιτή. Κυρίαρχα χρώματα το γκρίζο και το μαύρο. Αρκετές φωτογραφίες από διάφορες ταινίες που είτε γυρίστηκαν στην πόλη, είτε αναφέρονται σε αυτήν. Ευανάγνωστα κείμενα. Το βιβλίο ήταν ο κατάλογος μιας έκθεσης με τίτλο «Κινηματογραφημένη Θεσσαλονίκη» που είχε διεξαχθεί στους χώρους Αποθήκης Α’ του ΟΛΘ από τον Μάιο έως τον Δεκέμβριο του 1998 από τον Οργανισμό Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Θεσσαλονίκη1997» στα πλαίσια των εκδηλώσεων «Θεσσαλονίκη 2000 στο χάρτη των ευρωπαϊκών μητροπόλεων». Την γενική επιμέλεια του καταλόγου την είχε αναλάβει ο Περικλής Δεληολάνης. Συνολικά μια όμορφη δουλειά.

Υπάρχουν τέσσερα κείμενα στο βιβλίο. Το πρώτο έχει τίτλο «Η τοπογραφία ενός ονείρου» και είναι του Περικλή Δεληολάνη. Κείμενο με ιστορικές και (φυσικά) κινηματογραφικές αναφορές και με κριτικό πνεύμα. Ενδιαφέρον τόσο για τον αναγνώστη που δεν σκαμπάζει και πολλά για το σινεμά, κυρίως όμως για τους σινεφίλ. Δεύτερο κείμενο από τον Σάκη Σερέφα με τίτλο «Η Θεσσαλονίκη ποιανού;». Ο Σερέφας είχε γράψει πριν από τον κατάλογο, το 1992, ένα βιβλίο με θέμα την φιλμογραφία της Θεσσαλονίκης. Στο κείμενό του μιλάει για δημιουργούς που συνδέθηκαν με το έργο τους με κάποιες πόλεις και προσπαθεί να απαντήσει στο γιατί η Θεσσαλονίκη δεν μπόρεσε να έχει κάποιον κινηματογραφιστή που να αναδείξει τις πλευρές της. Το τρίτο κείμενο είναι του Βασίλη Κεχαγιά με τίτλο «Τελικά ανέραστη». Κριτικός στο μεγαλύτερο μέρος του για το πώς είδαν πολλοί δημιουργοί την πόλη, ως μια τουριστική ατραξιόν, αλλά και με αναφορές στο έργο του Τάκη Κανελλόπουλου ο οποίος παρουσίασε στις ταινίες του κάποιες ιδιαίτερες όψεις της πόλης πολύ πέρα από τα πλάνα μιας καμπάνιας του ΕΟΤ. Τελευταίο είναι το κείμενο του Γιώργου Τούλα με τίτλο «Η κυρία με τα γκρι», το πιο σύντομο από όλα. Και εδώ έχουμε αναφορές στην επιφανειακή απεικόνιση της πόλης σε πολλές ταινίες και στο ότι σπάνια κάποιος προσπάθησε να αποτυπώσει στο φιλμ την ψυχή της πόλης, όπως για παράδειγμα στην ταινία μικρού μήκους «Termometro».

Μετά τα κείμενα αυτά υπάρχει μια σύντομη αναφορά σε 40 ταινίες που έχουν να κάνουν με κάποιο τρόπο με την πόλη, 20 είναι μεγάλου μήκους και 20 μικρού. Δεν είμαι σινεφίλ, αλλά ήξερα αρκετές από αυτές. Σίγουρα το όνομα του Τάκη Κανελλόπουλου είναι αυτό που δεσπόζει.

Προσωπικά βρήκα το βιβλίο ενδιαφέρον. Δεν ξέρω πόσα πράγματα άλλαξαν από το 1998 έως σήμερα και αν βρέθηκαν οι σκηνοθέτες και οι δημιουργοί εκείνοι που να αναδείξουν την πόλη στα έργα τους. Προσωπικά νομίζω ότι η πόλη προσφέρει πολλά πλάνα και στιγμές που αξίζει να αποτυπωθούν σε μια ταινία, το γκρίζο φθινοπωρινό χρώμα, τα απίστευτης ομορφιάς ηλιοβασιλέματα, η θέα του Ολύμπου στο βάθος του Θερμαϊκού, τα αστικά τοπία της Κασσάνδρου και τα μνημεία για να μην πιάσουμε την ιστορία της πόλης. Δεν γνωρίζω βέβαια τι ψάχνει ένας κινηματογραφιστής και τι θεωρεί σημαντικό. Οι σινεφίλ νομίζω θα το απολαύσετε αρκετά.

Μνήμες και ιστορίες από τα 32 πρώτα χρόνια του Φεστιβάλ (Ελληνικού) Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Θυμάμαι – 32 χρόνια Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Συγγραφέας: Νίκος Γκροσδάνης

Έκδοση: Επίκεντρο (2017)

ISBN: 978-960-458-022-4

Τιμή: Περίπου €23

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Για τη σχέση της Θεσσαλονίκης με τον κινηματογράφο δεν νομίζω ότι χρειάζεται να πω κάτι εγώ. Δεν έχω τις γνώσεις για κάτι τέτοιο και το γεγονός ότι μπορεί να απολαμβάνω το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της πόλης δεν με κάνει ειδήμων στο σινεμά. Αυτός πάντως που έχει πολλά να πει καθώς έχει τις γνώσεις και έχει ζήσει το Φεστιβάλ από την εποχή που ακόμη λεγόταν «Εβδομάς Κινηματογράφου» είναι ο Νίκος Γκροσδάνης και μοιράζεται μαζί μας όσα θυμάται από την εποχή που δεν είχε μπει ακόμη το «Διεθνές» μπροστά από το «Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης».

Η έκδοση είναι πάρα πολύ καλή. Προλογίζει ο Παντελής Βούλγαρης. Το κείμενο είναι πυκνογραμμένο και οι πάρα, μα πάρα, μα πάρα πολλές φωτογραφίες είναι ίσως σε μικρό μέγεθος, αλλά δεν γινόταν αλλιώς γιατί διαφορετικά θα έπρεπε να έχουμε έναν τόμο με πάνω από χίλιες σελίδες (έτσι όπως είναι το βιβλίο έχει πάνω από πεντακόσιες). Στο τέλος του βιβλίου έχουμε ευρετήριο ονομάτων, πάρα πολύ χρήσιμο. Συνολικά μια εξαιρετική ποιοτικώς δουλειά.

Ο Γκροσδάνης επιλέγει να μιλήσει για τα πρώτα 32 χρόνια του Φεστιβάλ, όταν στο διαγωνιστικό κομμάτι υπήρχαν μόνο ελληνικές ταινίες, δηλαδή από το 1960 έως το 1991. Το υλικό που διαθέτει το έχει ταξινομήσει εξαιρετικά, υπάρχουν δηλαδή 32 κεφάλαια για κάθε χρονιά ξεχωριστά και ο τίτλος στο κάθε ένα κεφάλαιο είναι πολύ έξυπνος γιατί δίνει στον αναγνώστη μια γενική εικόνα του τι θα διαβάσει. Προσωπικά δεν πήρα το βιβλίο με τη μιας να το διαβάσω, αλλά κάθε μέρα διάβασα για 4 χρονιές και μου πήρε συνολικά οκτώ μέρες για να το ολοκληρώσω. Σίγουρα κάποιος λάτρης του σινεμά ή κάποιος που έχει μνήμες από το Φεστιβάλ θα απορροφηθεί στις σελίδες του βιβλίου και μπορεί να το διαβάσει ως μυθιστόρημα ή κάποιος άλλος να θέλει να το χρησιμοποιήσει ως βιβλίο αναφοράς (εξ ου και η χρησιμότητα του ευρετηρίου). Κάποιος άλλος μπορεί να θέλει απλά να το ξεφυλλίσει για να χαζέψει το υλικό. Γενικά το βιβλίο απευθύνεται σε κάθε αναγνώστη.

Το έργο δεν έχει στόχο να ασχοληθεί με το κριτικό κομμάτι των ταινιών, άσχετα αν υπάρχει κάποιος σχολιασμός. Ο Γκροσδάνης προσεγγίζει το Φεστιβάλ όπως το έζησε, δηλαδή κυρίως ως θεατής ταινιών. Γράφει για τα παραλειπόμενα, για σχετικά άρθρα που είχαν δημοσιευτεί σε εφημερίδες της εποχής, για την «κερκίδα» και τις εκδηλώσεις του κοινού. Υπάρχουν πάρα πολλά ιστορικά στοιχεία, άλλωστε το Φεστιβάλ δεν ήταν αποκομμένο από τον κόσμο, οπότε οι πολιτικές εξελίξεις του τόπου το επηρέαζαν, από το ποια ταινία θα προβληθεί ή ποια ταινία θα βραβευθεί. Ο αναγνώστης έχει πάρα πολλά πράγματα να μάθει, για μένα που δεν ασχολούμαι ιδιαίτερα με το σινεμά και δεν γνωρίζω λεπτομέρειες για το Φεστιβάλ, μου ανοίχτηκε ένας καινούριος κόσμος. Οι ίντριγκες, τα σκάνδαλα, οι σκοπιμότητες, το πώς αντιμετώπιζαν οι διάφοροι παραγωγοί, ηθοποιοί και σκηνοθέτες το Φεστιβάλ, οι εξώστες και η πλατεία, όλα αυτά και πολλά άλλα παρουσιάζονται στο βιβλίο του Γκροσδάνη. Μαζί φυσικά με τους νικητές των διαφόρων βραβείων και τους αδικημένους.

Οι πρώτες 6 διοργανώσεις είχαν τον τίτλο «Εβδομάς Ελληνικού Κινηματογράφου», το 1966 η Εβδομάς έγινε Φεστιβάλ και το 1991, όπως ειπώθηκε, το Φεστιβάλ έγινε Διεθνές. Στις σελίδες καταγράφονται τόσο οι περίοδοι δόξης που έζησε το Φεστιβάλ, όσο και αυτές της παρακμής. Δεν επιχειρεί ο Γκροσδάνης να φτιάξει μια αγιογραφία, αλλά μια καταγραφή γεγονότων βασισμένος στο αρχειακό υλικό του και στις μνήμες του. Κάποιοι ίσως διαφωνούν με τις απόψεις του, άλλοι μπορεί να συμφωνούν, αλλά το σημαντικό είναι ότι εκφράζει άποψη και έχει γνώμη πέρα από την ιστορική καταγραφή.

Οι ηθοποιοί, τα ονόματα των ταινιών, οι σκηνοθέτες, είναι τόσα πολλά τα ονόματα των συντελεστών που δεν ξέρω τι να πρωτοσχολιάσω. Την «Μανταλένα» και τον θρίαμβο του πρωτοεμφανιζόμενου Τάκη Κανελλόπουλου το 1960; Την αδικία προς τη «Συνοικία το Όνειρο» του 1961; Το μπούστο της Ανουσάκη που θυμούνται όλοι από το 1964; Την πρώτη εμφάνιση του Αγγελόπουλου στο Φεστιβάλ με την «Εκπομπή» του 1969; Την «Ευδοκία» του 1971 και τον θρίαμβο του Θανάση Βέγγου την ίδια χρονιά με το «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;»; Τον χαμό που έγινε με την ταινία «Το προξενιό της Άννας» το 1972, που για τον συγγραφέα αποτελεί το ξεκίνημα του νέου ελληνικού κινηματογράφου. Το «αντιφεστιβάλ» του 1977 που διοργανώθηκε στο Ράδιο Σίτι; Τις φασαρίες στον εξώστη πάρα πολλές χρονιές; Οι πάνω από 500 σελίδες του βιβλίου θα σας πούνε για αυτά και πολύ περισσότερα.

Προσωπικά το βιβλίο μου άρεσε πάρα πολύ και δεν ανήκω στους κινηματογραφόφιλους. Φαντάζομαι πως οι λάτρεις του σινεμά γενικά και του Φεστιβάλ πιο συγκεκριμένα θα το λατρέψουν. Εγώ κυρίως έχω ζήσει το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου, του οποίοι η εικόνα δεν μοιάζει με αυτήν που περιγράφεται στο βιβλίο, κυρίαρχες πλέον τις περισσότερες φορές είναι οι ξένες παραγωγές. Αλλά με τα καλά και τα κακά της, αυτή η περίοδος των 32 χρόνων είναι κομμάτι της πολιτισμικής ιστορίας της πόλης μας.

Η ερωτική σχέση μεταξύ της Θεσσαλονίκης και της 7ης Τέχνης

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Σινέ Θεσσαλονίκη – Ιστορίες από την πόλη και τον κινηματογράφο

Συγγραφέας: Συλλογικό έργο

Έκδοση: University Studio Press (2012)

ISBN: 978-960-12-2122-9

Τιμή: Περίπου €25

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Διανύουμε το δεκαήμερο του 57ου Διεθνούς Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και με αφορμή αυτό η σημερινή ανάρτηση μιλάει για ένα βιβλίο, που μιλάει για την πόλη και την ερωτική της σχέση με την 7η Τέχνη.

Η έκδοση είναι πολύ καλή. Πλήθος από φωτογραφίες κοσμούν τα κείμενα, πολλές από προσωπικά αρχεία, που δεν τις βλέπουμε συχνά σε βιβλία. Στο τέλος υπάρχουν βιογραφικά σημειώματα των συντελεστών της έκδοσης, βιβλιογραφικές αναφορές και ευρετήριο ταινιών, που αναφέρονται στο βιβλίο. Την επιμέλεια του βιβλίου είχαν αναλάβει οι Αγγελική Μυλωνάκη και Γιάννης Γκροσδάνης. Αν και το βιβλίο κυκλοφόρησε το 2012, χρονιά εορτασμού των 100 χρόνων από την προσάρτηση της πόλης στο Ελληνικό κράτος, εν τούτοις αυτό αποτέλεσε απλά αφορμή για τη συγγραφή του βιβλίου.

Το βιβλίο αποτελείται από 16 «εργασίες» συγγραφέων, που σχετίζονται με τις παράλληλες πορείες του σινεμά και της Θεσσαλονίκης. Υπάρχουν δε 4 ενότητες, ανάλογα με τη θεματολογία αυτών των «εργασιών»:

• Η πρώτη ενότητα έχει τίτλο «Θεσσαλονίκη, η πόλη των σινεφίλ» και στα δύο κείμενα, που περιέχει μας προσφέρει αρκετά και ενδιαφέροντα στοιχεία ιστορικά γύρω από τη σχέση Θεσσαλονίκης και κινηματογράφου.
• Η δεύτερη ενότητα έχει τίτλο «Θεσσαλονίκη, η πόλη των κινηματογράφων και των κινηματογραφικών περιοδικών» και υπάρχουν κείμενα για τους κινηματογράφους της πόλης, αλλά κυρίως για τα έντυπα, που ασχολήθηκαν με το σινεμά στη Θεσσαλονίκη και κυρίως είχαν να κάνουν με το Φεστιβάλ της πόλης μας.
• Η τρίτη ενότητα έχει τίτλο «Θεσσαλονίκη, η πόλη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου» και μοιραία είναι η μεγαλύτερη, καθώς επικεντρώνεται γύρω από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Ντοκιμαντέρ.
• Η τέταρτη ενότητα έχει τίτλο «Θεσσαλονίκη, η κινηματογραφημένη πόλη», προσωπικά μου άρεσε περισσότερο από τις άλλες και εξετάζει τη Θεσσαλονίκη ως σκηνικό μιας ταινίας.

Πολλούς από τους συγγραφείς δεν τους γνωρίζω, καθώς οι γνώσεις μου πάνω στον κινηματογράφο είναι περιορισμένες. Αυτό βέβαια σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι δεν είναι σπουδαίοι και σημαντικοί στον τομέα τους. Από τα κείμενα ξεχώρισα αυτό του Νίκου Θεοδοσίου, που μιλά για τη κινηματογραφική ζωή της πόλης στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα, αυτό του Γιώργου Τούλα, που μιλάει για τα σινεμά της πόλης, αυτό του Νίκου Γκροσδάνη, που μιλάει για την ιστορία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αυτό του Σάκη Σερέφα, που μιλάει για την παρουσία της Θεσσαλονίκης ως σκηνικό στις διάφορες ταινίες και αυτό του Αλέξη Δερμεντζόγλου, που μιλάει για δύο σπουδαίους σκηνοθέτες, που έχουν προσθέσει τη Θεσσαλονίκη στο έργο τους, τον Τάκη Κανελλόπουλο και τον Θοδωρή Αγγελόπουλο.

Όπως είπα και πριν, δεν θεωρούμαι ειδικός στον κινηματογράφο, οπότε δεν μπορώ να έχω άποψη σχετικά με πολλά από τα όσα γράφονται στο βιβλίο. Προσέγγισα πιο εύκολα τα κείμενα αυτά, που επικεντρώνονταν σε ιστορικά στοιχεία και για αυτό το εκτίμησα περισσότερο.Αλλά επειδή η πόλη έχει μεγάλο αριθμό ανθρώπων, που εκτιμούν τον κινηματογράφο, έχουν ασχοληθεί με αυτόν και διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις πάνω στο θέμα του σινεμά, πιστεύω πως το βιβλίο θα το ευχαριστηθούν πολύ περισσότερο και θα το εκτιμήσουν ανάλογα. Το βιβλίο ναι μεν κοστίζει περίπου €25, αλλά το βρήκα στη Μυθιστορία σε τιμή προσφοράς στα €3 (το βρήκα την Κυριακή 6 Νοεμβρίου) και υπάρχει ακόμη ένα αντίτυπο, για όποιον ενδιαφέρεται. Αλλά ακόμη και αν δεν το βρείτε σε τόσο χαμηλή τιμή, πιστεύω πως αν αγαπάτε τον κινηματογράφο και τη Θεσσαλονίκη, το βιβλίο σίγουρα αξίζει τα λεφτά του.

Κείμενα του Χριστιανόπουλου σχετικά με την καλλιτεχνική ζωή της Θεσσαλονίκης

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Καλλιτεχνικά Θεσσαλονίκης

Συγγραφέας: Ντίνος Χριστιανόπουλος

Έκδοση: Ιανός (2002)

ISBN: 960-7771-64-8

Τιμή: Περίπου €18

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος αποτελεί από τα σπουδαιότερα κεφάλαια της καλλιτεχνικής ζωής της πόλης μας. Τόσο η ποίησή του, όσο και το συνολικό του έργο γύρω από την τέχνη, που έχει να κάνει με μελέτες, περιοδικά και έρευνα, προστίθενται στην κληρονομιά της Θεσσαλονίκης. Το βιβλίο της σημερινής μας ανάρτησης έχει να κάνει με κείμενα του Χριστιανόπουλου από τη δεκαετία του 1960 έως αρκετά πιο σύγχρονα και τα οποία αναφέρονται σε τομείς της τέχνης πέρα από τη λογοτεχνία.

Η έκδοση είναι καλή, με αρκετές φωτογραφίες, ασπρόμαυρες. Το εξώφυλλο είναι πλαστικοποιημένο. Δεν υπάρχει κάτι άλλο ιδιαίτερο, το κείμενο έχει μεγάλους χαρακτήρες και διαβάζεται εύκολα. Η τιμή, που αναφέρω, είναι από το Biblionet, αλλά σίγουρα το βιβλίο μπορείτε να το βρείτε με κάτω από €10, στον Ιανό το έδιναν με €5. Στο τέλος του βιβλίου υπάρχει και ένα μικρό ευρετήριο θεμάτων, όχι ιδιαίτερα λειτουργικό.

Όπως είπαμε και πριν, το βιβλίο είναι μία συλλογή παλαιότερων άρθρων του Χριστιανόπουλου, που έχουν δημοσιευτεί σε άλλα μέσα. Ο συγγραφέας επέλεξε κείμενα, τα οποία να έχουν να κάνουν με τη ζωγραφική, τη φωτογραφία, το θέατρο και τον κινηματογράφο. Το βιβλίο χωρίζεται θεματικά στις παρακάτω ενότητες:

• Καλλιτέχνες

Εξαιρετικά ενδιαφέρον κομμάτι, μιλάει για κάποιους από τους σπουδαιότερους εικαστικούς, που έχουν περάσει από την πόλη μας. Παραλής, Τσίζεκ, Μαυρομάτης, Παπανάκος, Ζογλοπίτης, Αναστασιάδης, Ζήσης, Αγοραστής και Νικολαΐδης είναι τα ονόματα στα οποία αναφέρεται ο Χριστιανόπουλος.

• Καλλιτεχνικοί περίπατοι

4 ενδιαφέροντα κείμενα περιλαμβάνει αυτό το κομμάτι του βιβλίου, με αναφορές στην Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης, την Πινακοθήκη του ΜΙΕΤ, τα γλυπτά, που βρίσκονται στην πόλη μας (πολύ ενδιαφέρον) καθώς υπάρχει και ένα σύντομο κεφάλαιο για επιγραφές μαγαζιών της πόλης, που παλαιότερα είχαν περισσότερο ενδιαφέρον από τις σημερινές.

• Φωτογραφία

Σε αυτό το κομμάτι του βιβλίου ο Χριστιανόπουλος μιλάει για τον σπουδαίο φωτογράφο Frederic Boissonnas, ο οποίος ήρθε στην πόλη μας την δεκαετία του 1910 και αποτύπωσε εικόνες της Θεσσαλονίκης πριν και μετά τη Μεγάλη Πυρκαγιά. Πολλές φωτογραφίες εκείνης της εποχής, που πιθανότατα βλέπετε σε sites ή άλλα βιβλία, είναι δικά του έργα.

• Προτάσεις

Πρόκειται για ένα κείμενο του Χριστιανόπουλου, σχετικά με το πώς μπορεί η καλλιτεχνική ζωή της πόλης να πάει ένα βήμα παραπέρα. Αν σκεφτεί κανείς ότι το κείμενο γράφτηκε το 1984, συνειδητοποιεί ότι λίγα σχετικά πράγματα έγιναν, από τα όσα σκεφτόταν τότε ο συγγραφέας.

• Θέατρο-Κινηματογράφος

Ίσως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του βιβλίου, για μένα τουλάχιστον, αφού γίνονται αναφορές σε δύο πρόσωπα, που τίμησαν ο καθένας στον τομέα τους την πόλη μας, άσχετα αν το έργο τους αναγνωρίστηκε πολλά χρόνια αργότερα. Τα κείμενα μιλάνε για τον μεγάλο θεατράνθρωπο Κυριαζή Χαρατσάρη, ο οποίος τη δεκαετία του 1960 έδωσε μια τεράστια ώθηση στο θέατρο της πόλης μας και για τον σπουδαίο σκηνοθέτη Τάκη Κανελλόπουλο, τον σκηνοθέτη των ταινιών «Ουρανός», «Εκδρομή», «Παρένθεση» κα. Ειδικά για τον Κανελλόπουλο το κείμενο έχει μεγάλη σημασία, αφού γράφτηκε το 1960, όταν και ο σκηνοθέτης πρωτοεμφανίστηκε με την μικρού μήκους ταινία «Μακεδονικός γάμος».

Προσωπικά, αν και οι γνώσεις μου σε εικαστικές τέχνες είναι ελάχιστες, βρήκα το βιβλίο εξαιρετικά ενδιαφέρον. Αν όχι στο σύνολό του, υπάρχουν κείμενα, με διαχρονική αξία, όπως αυτό για τον Κανελλόπουλο, τον Χαρατσάρη, τους ζωγράφους μας και τον Boissonnas. Ομολογώ πως ίσως €18 να μην έδινα για να το πάρω, αλλά πιστεύω ότι μπορείτε εύκολα να το βρείτε σε πολύ καλύτερη τιμή. Νομίζω πως αξίζει το βιβλίο να είναι στις βιβλιοθήκες όσων Θεσσαλονικέων αγαπούν τις Καλές Τέχνες και ειδικά τους δημιουργούς, που δούλεψαν ή εμπνεύστηκαν από την πόλη μας.

Φιλμογραφία Θεσσαλονίκης

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ

Τίτλος: Φιλμογραφία της Θεσσαλονίκης

Συγγραφέας: Σάκης Σερέφας

Έκδοση: Εντευκτήριο (1992)

ISBN: 960-85126-3-8

Τιμή: Περίπου €5

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

Η Θεσσαλονίκη είχε διαχρονικά μια ιδιαίτερη σχέση με το σινεμά. Για τους κινηματογράφους της πόλης είχε γράψει βιβλίο ο Κώστας Τομανάς (διαβάστε κάποια πράγματα για αυτό, πατώντας εδώ), ενώ υπήρχε εποχή που μόνο οι θερινοί κινηματογράφοι ήταν πάνω από 60. Το βιβλίο αυτό του Σερέφα, του οποίου χορηγός ήταν το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, επιχειρεί να παρουσιάσει τις ταινίες, οι οποίες μέχρι την χρονιά έκδοσης του βιβλίου εμφάνιζαν σε κάποιο πλάνο τους ή μπορεί να είχαν γυριστεί εξ ολοκλήρου στην Θεσσαλονίκη.

Αν σκεφτεί κάποιος ότι το αντικείμενο του βιβλίου είναι μια μορφή τέχνης και το ότι η έκδοσή του ήταν χορηγία του Φεστιβάλ Κινηματογράφου σε εποχή που η σημερινή Κρίση δεν φαινόταν στον ορίζοντα, η ποιότητα έκδοσης θα μπορούσε να είναι πολύ καλύτερη. Κάποιες φωτογραφίες από ταινίες έχουν ουσιαστικά φωτογραφηθεί κατά την προβολή τους στην τηλεόραση. με αποτέλεσμα η ποιότητά τους να είναι πολύ κακή.

Το βιβλίο χωρίζεται σε 6 μέρη.

Το πρώτο μέρος έχει τίτλο «Φιλμογραφία» και περιέχει τους τίτλους των ταινιών, τον σκηνοθέτη και την χρονιά που γυρίστηκαν τα έργα. Η ταξινόμηση είναι με βάση κάποια κριτήρια του συγγραφέα, τα οποία δεν μπορώ να τα κρίνω, καθώς οι γνώσεις μου στον κινηματογράφο είναι περιορισμένες. Συνολικά αναφέρονται 86 τίτλοι ταινιών, με παλαιότερη την κινηματογράφηση για τα Επίκαιρα της εποχής, της επίσκεψης το 1911 στην Θεσσαλονίκη του σουλτάνου Mehmet Reşat. Η κινηματογράφηση είχε γίνει από τους πρωτοπόρους κινηματογραφιστές στον Ελλαδικό χώρο, των Αδελφών Μανάκη. Κάποιος που αγαπά τον κινηματογράφο, θα διαβάσει μερικές από τις πιο γνωστές ταινίες στον κατάλογο αυτό.

Ακολουθεί το δεύτερο μέρος, όπου ο συγγραφέας κάνει έναν σχολιασμό, όχι τόσο στις ταινίες, όσο στην Θεσσαλονίκη ως σκηνικό κινηματογράφησης. Γενικά, πέρα από κάποια μεμονωμένα πλάνα, η Θεσσαλονίκη δεν προτιμάται από τους σκηνοθέτες, παλαιότερους ή νεώτερους ως σκηνικό των ταινιών τους, με εξαίρεση την ταινία «Το ξυπόλητο τάγμα» του Γκρεγκ Τάλλας.

Το τρίτο μέρος έχει σκηνές από κάποια έργα της φιλμογραφίας. Είναι το πιο αδύναμο κομμάτι του βιβλίου για μένα, το οποίο πιστεύω σε κάποια νεότερη έκδοση μπορεί να βελτιωθεί, τόσο ως προς την ποιότητα των φωτογραφιών, όσο και ως προς την ποσότητά τους.

Στο τέταρτο μέρος υπάρχουν συνεντεύξεις από 3 σκηνοθέτες, οι οποίοι στο έργο τους παρουσίασαν την πόλη μας. Πρόκειται για τους Γκρεγκ Τάλλας, Γιάννη Δαλιανίδη και Τάκη Παπαγιαννίδη. Εκπρόσωποι διαφορετικών κόσμων του κινηματογράφου, βλέπουν με τον δικό τους τρόπο την σχέση του κινηματογραφικού φακού και της Θεσσαλονίκης.

Το πέμπτο και έκτο μέρος είναι ένα κείμενο του Σερέφα για την σχέση του με την Θεσσαλονίκη και τις ταινίες και η μετάφραση της περίληψης του βιβλίου στα αγγλικά αντίστοιχα.

Προσωπικά δεν έχω εντυπωσιαστεί από το βιβλίο. Από την άλλη είναι δύσκολο να κρίνει ένα βιβλίο για τον κινηματογράφο κάποιος που δεν είναι ειδήμων της τέχνης αυτής. Εγώ κράτησα από το βιβλίο όσα γράφει για την ταινία «Το ξυπόλητο τάγμα», κάποιος άλλος ίσως εκτιμήσει κάποια άλλα πράγματα στις σελίδες μέσα. Ίσως θα ήταν καλό η Φιλμογραφία της Θεσσαλονίκης να επανεκδοθεί σε καλύτερη έκδοση, ανανεωμένη ή και να εκδίδεται τακτικά ανά κάποια χρονικά διαστήματα, ώστε συνεχώς να εμπλουτίζεται με ονόματα ταινιών, φωτογραφίες, μελέτες πάνω στις ταινίες κοκ. Λόγω της πολύ χαμηλής τιμής του, δεν χάνετε και κάτι αν το αποκτήσετε.